BIOPSJA PIERSI
NA CZYM POLEGA BIOPSJA CIENKOIGŁOWA PIERSI (BAC)?
Biopsję cienkoigłową wykonuję pod kontrolą USG, co zapewnia precyzję badania i umożliwia pobranie reprezentatywnej (diagnostycznej) próbki. Materiał pobrany w trakcie biopsji rozprowadza się na szkiełku laboratoryjnym, wykonuje rozmaz, a następnie utrwala cytofixem. Tak utrwalony preparat zabezpiecza się w suchym pojemniku i wysyła do badania mikroskopowego do Patomorfologa. Badanie mikroskopowe komórek utrwalonych na szkiełku nazywane jest inaczej badaniem cytologicznym.
Czy biopsja boli ?
Biopsję cienkoigłową wykonuje się bez znieczulenia (ból porównywalny do pobrania krwi), do BAC stosuje się bardzo cienkie igły, co minimalizuje dolegliwości podczas badania. Biopsja wymaga współpracy ze strony Pacjenta. Aby była całkowicie bezpieczna, podczas badania Pacjent nie może się poruszyć.
Jakie mogą być powikłania po biopsji?
Powikłania po biopsji zdarzają się rzadko, zwykle przebiegają w postaci niewielkiego siniaka (podbiegnięcia krwawego) na skórze. W celu przyspieszenia resorpcji krwiaka zaleca się stosowanie miejscowo kremu Lioton 1000.
Czy biopsja może spowodować, że guz zmieni się w raka?
Nakłucie guza jest całkowicie bezpieczne z punktu widzenia onkologicznego i nie powoduje „zezłośliwienia” guza.
Czy biopsja jest wynikiem w 100% wiarygodnym?
Niestety nie zawsze wynik biopsji daje ostateczną odpowiedź na pytanie odnośnie charakteru guza. W przypadku gdy wykonujemy nakłucie zmiany wątpliwej (np. torbiel z gęstą treścią), już w trakcie biopsji można na podstawie zaaspirowanej treści wstępnie powiedzieć, że mamy do czynienia z torbielą lub ze zmianą litą (guzem). W 20-30% przypadków wynik biopsji jest niediagnostyczny, nie oznacza jednak, że „źle zrobiony” czy „nietrafiony”. Pobierając próbkę cienką igłą liczymy się z tym, że nie zawsze pobrana ilość materiału wystarczy Patomorfologowi do postawienia rozpoznania. W przypadku wyniku niediagnostycznego (gdy próbka jest niereprezentatywna), biopsję należy powtórzyć w sytuacji, gdy wynik biopsji wskazuje na zmianę podejrzaną (nowotworową), wówczas nie powtarzamy kolejnych biopsji cienkoigłowych w celu wykluczenia raka. W takiej sytuacji, gdy wynik jest podejrzany lub wykazuje komórki raka, konieczna jest pilna konsultacja onkologiczna.
KIEDY NALEŻY WYKONAĆ BIOPSJĘ GRUBOIGŁOWĄ?
Obecnie biopsja gruboigłowa pod kontrolą mammografii (stereotaktyczna) stanowi podstawową metodę diagnostyczną służącą do weryfikacji mikrozwapnień. Metodę tą stosuje się również w przypadku dystorsji utkania i innych zmianach widocznych wyłącznie w mammografii. Dzięki zaawansowanym metodom obrazowania, głównie mammografii cyfrowej, badanie trwa stosunkowo krótko, możliwa jest precyzyjna lokalizacja diagnozowanego obszaru, kontrola radiologiczna sutków po wykonanej biopsji oraz założenie znacznika tytanowego w miejscu pobranych wycinków - niezbędnego do lokalizacji w razie konieczności poszerzenia zabiegu.
Średnica stosowanych igieł wynosi 8-11G. Pobrane podczas biopsji stereotaktycznej fragmenty tkanek, w przypadku diagnostyki podejrzanych mikrozwapnień, należy bezpośrednio po ich wycięciu poddać ocenie radiologicznej pod kątem obecności w preparacie mikrozwapnień, a następnie utrwalić w formalinie.
Modyfikacją biopsji gruboigłowej jest biopsja mammotomiczna wspomagana systemem próżniowym. Można ją wykonać zarówno pod kontrolą USG, jak również mammografii (wówczas nosi ona nazwę biopsji stereotaktycznej). Dobór metody obrazowej, pod kontrolą której wykonuje się biopsję zależy od charakteru uwidocznionej zmiany. Zaletą biopsji mammotomicznej jest, podobnie jak w przypadku biopsji gruboigłowej, możliwość pobrania tkanek do badania histopatologicznego. Dodatkowo, budowa noża mammotomicznego oraz system próżniowy, ułatwiają technicznie pobranie zmiany do badania i kontrolę hemostazy podczas biopsji.
OTWARTA BIOPSJA CHIRURGICZNA
Otwarta biopsja polega na chirurgicznym wycięciu podejrzanego fragmentu miąższu sutka. W przypadku skupisk mikrozwpanień lub litych zmian, niebadalnych palpacyjnie bezpośrednio przed planowanym zabiegiem, należy pod kontrolą mammografii lub USG założyć igłę lokalizacyjną. Umożliwi ona precyzyjną lokalizację wycinanego miąższu sutka oraz pozwoli zoptymalizować zakres resekcji. Wycięty, wraz z igłą lokalizacyjną, fragment miąższu piersi poddany zostaje śródoperacyjnej kontroli radiologicznej, po to aby potwierdzić obecność mikrozwapnień w preparacie tkankowym. Wskazaniami do otwartej biopsji chirurgicznej są:
- zmiany podejrzane, których z powodu ich lokalizacji nie można poddać biopsji stereotaktycznej;
- rozsiane skupiska podejrzanych mikrozwapnień;
- zmiana podejrzana w obrazie mammograficznym (wg klasyfikacji BIRADS 4), przy założeniu, że próba cytologicznej lub gruboigłowej weryfikacji nie powiodła się lub wynik badania mikroskopowego jest niejednoznaczny;
- atypowa hiperplazja przewodowa w preparacie histopatologicznym z pobranych w biopsji gruboigłowej wycinków.
* Część materiałów pochodzi z mojej rozprawy doktorskiej pt. „Rak przewodowy in situ gruczołu piersiowego – implikacje kliniczne wynikające z budowy morfologicznej”